ساڵی 1982 چەند پێکدادانێکی توند لە نێوان رێکخراوی رزگاریی سووریا و فەڵەستین (FKÖ) روویاندا. سەرۆکی ئەوکاتی سووریا حافز ئەسەد هەزاران فەڵەستینیی لە وڵاتەکە دەرکردە دەرەوە. یاسر عەرەفات، سەرکردەی رێکخراوی رزگاریی فەڵەستین  لە وەڵامی پرسیاری رۆژنامەنووسێک کە گوتی؛ دوژمنکاریی نێوان تۆ و حافز ئەسەد چیە؟ گوتی "حافز ئەسەد ئیرەیی بە من دەبات، چونکە دەزانێت من پێشی ئەو دەتوانم بە واشنتۆن بگەم".  

 

شازادە و سیاسەتمەداری سعودی بەندەر بن سوڵتان لە رابردوودا لە دیمانەیەک زانیاری و وردەکاریی داوە و لەبارەی [دیدارەکانی ئاشتەوایی] لە نێوان حافز ئەسەد و یاسر عەرەفات بەمجۆرە قسەدەکات:

"یاسر عەرەفات خۆی بە تایبەت بە منی گوتووە بەڵێننامەی کام دایڤید 10 هێندەی بەڵێننامەی ئۆسلۆ باشە. منیش ئەوکاتە لێیم پرسی کە بۆچی قەبووڵیان نەکرد؟ عەرەفات لە وەڵامدا گوتی؛ حافز ئەسەد گوتی ئەگەر ئەمە قەبووڵ بکەیت بە نەعل لێتدەدەم. جگە لەوەش گوتی من چۆن دەمتوانی بەر لە سووریا بڕۆمە نێو ئەو پرۆسە ئاشتییە"  

 

یاسر عەرەفات تێگەیشتبوو لەوەی واشنتۆن ناوەندی سەرەکیی ئەو کێشانەیە کە هەن، ئەو باش ئەمەی دەزانی. ئەوانەش کە نەیاندەویست چارەسەر بکرێت، ئاستەنگیان لەبەردەم عەرەفات دروستدەکرد. یاسر عەرەفات زۆر بە باشی شیکاری ئەوەی کردبوو کە سووریا ئاستەنگە لەبەردەمی و بەتایبەتیش حافز ئەسەد لەگەڵ کەسیی خۆیدا لە بەربەرەکانێیە.

 

سەرباری هەموو ئەمانە عەرەفات گەیشتە واشنتۆن و لە پرسی فەڵەستین – ئیسرائیلدا لە بیرۆکەی [چارەسەری دوو دەوڵەتی]دا رۆڵێکی مەزنی گێڕا.  

 

بەڵام هەندێک لەو وڵاتە عەرەب و موسڵمانانەی دژی چارەسەر بوون، حەماسیان پڕکردن و ناردیانە گۆڕەپانەکان. بەوشێوەیە گورزیان لە هەموو ئەو هەوڵانەدا کە لەپێناو پرۆسەیەکی چارەسەری دەدران یانیش دەکرا بدرێن. ئەم دۆخە لە رۆژگاری ئەمڕۆشدا درێژەی هەیە.

**

ئەم دۆخە بۆ کوردانیش هەمان شێوەیە

سەرکردەی نەمر مستەفا بارزانی لەبەر ئەوەی دەیزانی واشنتۆن، راستتر بڵێین رۆژئاوا رۆڵی یەکلاکەرەوە لە چارەسەری پرسی کورددا دەگێڕن، لە ساڵانی 60'کانەوە دەستی بە فراوانکردنی ئەو پەیوەندییانە کرد. بەڵام ئەو هەلومەرجەی ئەوکات جەنگی سارد دروستیکردبوو، سێگۆشەی سۆڤیەتی رووسیا، تورکیا و ئێران بەربەستیان لەبەردەم ئەو پەیوەندییەدا دروستکردبوو و پێشگیربوون لە گەشەکردنی زیاتری ئەو پەیوەندییە.

 

 

 

ئەمڕۆش ئەو هەوڵانەی سێگۆشەی رووسیا، تورکیا و ئێران بۆ حەرامکردنی پەیوەندییەکان لەگەڵ ئەمریکا و هاوپەیمانان بە روون و ئاشکرا لە باشوور و باشووری رۆژئاوای وڵاتەکەمان دیارن.

 

تورکیا و ئێران بە دروشمی [کوردانی پێشکەوتوو] کە دروستیانکردووە، درێژە بە ستراتیجیەتی دژی رۆژئاوا دەدەن. هەوڵدەدەن بەو ستراتیجییەتە کوردان لە ئەمریکا و رۆژئاوا دوور بخەنەوە و بیرۆکەی [ئەمریکا و رۆژئاوا گەورەترین شەیتانن] لە هزری کوردان بچەسپێنن. بۆ ئەم مەبەستەش هەموو جۆرە هەوڵ و کۆششێکی خۆیانیان خستووەتە گەڕ.

 

پارتی دیموکراتی کوردستان، جەماوەری بارزانی و کوردانی نیشتمانپەروەر کە ئەم ستراتیجیەتە قەبوڵ ناکەن، کراونەتە ئامانج و وەها نیشاندەدرێن وەک بڵێی [بوونەتە شەیتان] . ئەو چینەش کە جەماوەری پەکەکە پێدەگەیەنێت لەگەڵ سیاسەتوانی هاوردەیی ئەوان بە [ناپاک] دەناسێنن.

جەمیل بایک یەکێک لە سەرکردەکانی پەکەکە ماوەیەک لەمەوبەر لە رێپۆرتاژێکدا بە بانگەشەی "سیستمی کاپیتالیست و ناتۆ لەگەڵ پارتی دیموکراتی کوردستان بەیەکەوە دەیانەوێ پەکەکە لەناوببەن"، ئەسڵەن ناوەخن و ناوەرۆکی بابەتەکەی خستەڕوو.

لەکاتێکدا هیچ هەوڵێکی لەناوبردنی پەکەکە لە ئارادا نییە. جگە لەوەش پارتی دیموکراتی کوردستان بەر لە دروستبوونی پەکەکە پەیوەندییەکانی لەگەڵ رۆژئاوا بەست و دیالۆگی نێودەوڵەتیی لەگەڵدا فراوان کردن.

 

بەڵام لەو رۆژانەدا، ستراتیجیەتی بڵاوکردنەوەی ئەو جۆرە پروپاگەندە و زانیارییە نادروستانەی ئەمڕۆ پەکەکە پێیانەوە هەڵدەستێ، لەلایەن هەندێک لە کوردە چەپەکانەوە دەکرا. ئەوان بەهۆی بوونی پەیوەندی لەگەڵ رۆژئاوا، شێتانە هێرشان دەکردە سەر پارتی، بارزانییەکان، جەماوەری بارزانی و کوردە نیشتمانییەکان.   

 

ئەم دۆخە کۆنسێپتی پێشخراوی دەوڵەتی تورکیش بوو. ئەو دۆخە لە رۆژگاری ئەمڕۆماندا بە شێوەی نوێکراوە، بەردەوامە. سیستمەکە بە هەمان شێوە کار دەکات، تەنیا ناو و دامەزراوەکان دەگۆڕێن.

 

**

ئامانجەکە روون و ئاشکرایە! هەروەک ئەوەی لە رێککەوتننامەکانی سیڤەر و لۆزان هەبوو کە دوورخستنەوەی کوردانە لە رۆژئاوا و ئەوەیە وەها لە کوردان بگەیەنرێت کە گوایە رۆژئاوا دوژمنە و هاندەرە بۆ خراپە.

 

 ئەم سیاسەتە ئێستا لەلایەن پەکەکەوە جێبەجێدەکرێت. لۆبی و جەماوەری پەکەکە لەم دۆخەدا گوتنەوەی دروشمیان لە ئەستۆ گرتووە و خۆیان ئەمە بە روون و ئاشکرا دەڵێن.

 

بۆ نموونە بەرپرسانی پەکەکە، نووسەر و رووناکبیرانی دڵبەندی پەکەکە لە هەر دەرفەتێکدا دەڵێن "سەر لە نوێ دیزاینی باشووری رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەکەن، هاتوون تاوەکو هێڵکاریی بۆ بکەن بەڵام ئێمە هەرگیز رێگە نادەین".

 

لەڕاستیدا کوردان پێویستە رێک ئەم بابەتە بخەنە سەر مێزی دیالۆگ و گفتوگۆی لەسەر بکەن. باشە بۆچی؟

ئەو دژبەری و دوژمنکارییەی بەرامبەر رۆژئاوا کە پەکەکە رۆڵی سەرەکیی تێدا دەبینێت، هیچ سوودێک بە کورد ناگەیەنێت. بە پێچەوانەوە ئەم هەڵوێستانە هەوڵی دوورخستنەوەی ئەو هاوپەیمانانەیە کە دەیانەوێ باشوور و باشوور و رۆژئاوای کوردستان بپارێزن، ئەمە تەواوی ئەو سیناریۆیەیە کە بە ئەنقەست دانراوە.

 

ئەمە بەرەو بە فەڵەستینکردنی پرسی کوردە.

مانای بە حەماسکردنی کوردە.

 

هەر بە روون و ئاشکرا بەسەر کوردانی دەسەپێنن و دەڵێن وەکو پارتی دیموکراتی کوردستان دۆستی رۆژئاوا مەبن، وەکو حەماس دوژمنی رۆژئاوا بن.

 

لەم نێوەندەدا بەستنی پەیوەندیی هاوشێوەی حەماس لەلایەن پەکەکەوە شتێک نییە نەبینرێت. بۆ نموونە پەیوەندییەکانی لەگەڵ حەشدی شەعبی و حزبوڵا /شتێکی زانراوە کە ئەمە هەنگاوە بە ئاراستەی بە فەڵەستینیکردنی کوردان.

 

بەڵام ئەوانەی ئەم سیاسەتە بەسەر گەلی کورددا دەسەپێنن دەبێ باش بزانن کوردستان فەڵەستین نییە و کوردانیش نابنە حەماس. 

 

سەرەڕای هەموو کەماسییەکان ئەو پەیوەندی و رێکردنە لەگەڵ رۆژئاوا کە پارتی پێشڕەویی دەکات گەیشتووەتە خاڵێکی ستراتیجیی وەها کە هیچ کەسێک هێزی وەستاندنی نییە.

 

سیاسەتی بە فەڵەستینیکردن و بە حەماسکردنی کوردان ناچێتە سەر. کوردان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا وەکو هاوپەیمانی ناتۆ دەبنە پردی دیموکراسی، یەکسانی و دادپەروەری. ئەوان رۆڵی سەرەکی نین لە رژانی خوێن و شەڕ...

**

لیۆنید برێژنێد، چوارەمین سەرۆکی ئەو یەکێتیی سۆڤیەتەی بە گەورەی کوردی چەپیش دەناسرێت، لەبارەی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی بارزانیەکان چەند قسەیەکی کردووە کە هێشتا لە سەرچاوەکاندا هەیە.

لیۆنید برێژنێد لەبارەی مستەفا بارزانی بەمجۆرە قسەدەکات؛

 

"بارزانی، سەرکردەیەک بوو لەگەڵ هەموو وڵاتەکان پەیوەندییەکانی بەرەوپێش دەبرد، بەڵام خۆی رادەستی سیاسەتی هیچ وڵاتێک نەدەکرد"

 

 پێموا نییە سەرۆک مەسعود بارزانی سیاسەتێکی جیاواز لەمە بکات.

ئەو جگە لەوەی ئاستەنگە لەبەردەم بە فەڵەستینیبوونی کوردان، هاوکات دەتوانێت رێگە لەبەردەم ژیانەوەی ئیسلامی توندڕەو بگرێت. چونکە هیچ کەسێک ناتوانێ بارزانییەکان فێری ئاینی ئیسلام بکات.

 

ئەوەی دەبینرێت ئەمەیە کە کوردەکان پەی بە بوونی بارزانی نابەن لە بەردەم ئیسلامی توندڕەو کە بووەتە بەڵا بەسەر سەری هەموو جیهانەوە. ئەگەر لە رەهەندێکی دیکەدا رەخنە بگرین، لە سایەی "ئەو پارتە کوردییانەی تایبەتمەندیان گۆڕاوە" کۆدی جیناتی گەلی کورد  گۆڕا. واتا زۆربەی ئەو کوردانەی لەسەر هێڵی نەتەوەیی بوون، ئەمڕۆ لە کەلتووری خۆشیان دابڕاون.

 

رۆژئاوا ئەمە دەزانێت و دەبینێت. لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیشدا دەوڵەتێکی کوردی بە پێشڕەویی بارزانیەکان دیزاین دەکرێت.   

 

 

رۆژهات ئامەدی

6ی ئایاری 2022