İran 6 Temmuz'da borçların ödenmediği gerekçesiyle Irak'a verdiği elektrik enerjisini kesti. İran aynı zamanda Bağdat ile eşzamanlı olarak Afganistan'a verdiği elektrik enerjisinde de kesinti yaptı.

Bu olay aslında Tahran’ın kendi iç krizinin bir yansımasıydı. Çünkü İran'ın da enerji konusunda ciddi bir eksikliği bulunmakta. İyi bir gözlemleme yapıldığı takdirde, bir süredir Sistan-Belucistan ve Ahvaz'da elektrik kesintileri, su yetersizliği ve diğer temel ihtiyaçların yokluğu nedeniyle protesto gösterileri düzenlendiği biliniyor.

Geçtiğimiz hafta Fars eyaletinde memurlar maaş kartlarını yakarak İran rejimini protesto ettiler.

Bu krizin bir yansıması olarak Irak'taki hizmetlerde de büyük sorunlar meydana geldi. Sıcakların 50 dereceyi geçtiği, nemli ve bunaltıcı Basra ikliminde halk artık dayanamadı ve sokaklara taştı. Kısa süre içinde olaylar; Zikar, Musenna, Necef, Bağdat ve Kerbela gibi gözde Şii vilayetlere sıçrayarak büyüdü.

Kerbela'daki gösterilerde Asaib Ehli Hak milisleri halka ateş açtı ve 2 kişiyi öldürdü.

Basra'da ise yine aynı milisler 3 kişiyi öldürdü. “Olaylar patlamaya hazır bir öfkenin, diri haliydi”

Olaylar üzerine Necef havalimanına uçuşlar durduruldu, Bağdat'a kaydırıldı. Emniyet müdürü görevden alındı. Irak Başbakanı Haydar İbadi, birkaç reform paketi açıkladı. Basra'da 10 bin kişiyi memurluğa alacağını belirtti. Basra'nın kalkınması için 3.5 milyar dolarlık bütçe ayırdığını duyurdu. Fakat bu tansiyonu düşürmedi. O kentlerde bulunan ve Şii partilere ait olan binalar protestocular tarafından ateşe verildi.

Burada dikkat çekici durum ise, Ali Sistani'nin gösterileri desteklemesi ve Muktada Sadr'ın da güvenlik güçlerine halka ateş açılmaması yönündeki çağrısı yapması idi. Bu, İran karşıtı cephenin tavrıydı, ancak İran'a bağlı milisler halka ateş açmaktan geri durmadı.

Kısacası Irak'ta patlak veren olaylar, İran merkezli krizin bir yansımasıydı. Bu gösteriler bazı kesimlere patlamaya hazır bir öfkenin de diri olduğunu gösterdi.

Bu olaylar, İran'ı; Suriye, Irak, Lübnan, Yemen ve Afganistan'dan çıkarmak isteyen ABD ve Suudi bloku açısından sahadaki durumu anlamak için iyi bir test imkanı oldu.

 

Serbest Ferhan Sindî

16.07.2018